モンゴル音楽事典用語

モンゴル語音楽用語小辞典(仮)
Монгол Ядон хөгжмийн нэр томьёоны харицуулсан толь

注:引用などご利用の際は引用元(当HP)を明記してください。

凡例
【略】略語
【器】楽器
【歴】歴史
【響】音響学
【伝】伝統音楽、伝統文化の用語

《露》ロシア語
《西》チベット語
《中》中国語

[ ] 置き換え可能
例:гигэлгэн[гунил] аязはгигэлгэн аязまたはгунил аязの意。
~ 用例・準見出しの中の語の全部、または一部に変えて用いる。
→ 参照すべきものを示す

А
аажуу アダージョ(速度記号)
аажуухан アンダンテ
авад зохиомж 即興演奏;即興曲;インプロビゼーション
авиа 音;声
~ дэвсгэрлэх арга 音響学
~ зүй 音声学
айзам 小節;拍子
дутмаг ~ 不完全小節
нийлмэл ~ 複合拍子
таван хувийн ~ 5拍子
угтвар ~ 上拍;アップ・ビート;アウフタクト;オフ・ビート(ジャズ);弱起
холимог ~ 混合拍子;特殊拍子;変拍子
алгуур ラルゴ
алтан тэнхлэг 黄金比;黄金分割
аман хуур:【器】
1、ハーモニカ;ブルース・ハープ
2、アマン・ホール;口琴;ジューズ・ハープ →хэл хуур
анги 楽章
нэгдүгээр ~ 第1楽章
анхдагч өргөлт (詩における)強弱格
аравац 10度音程
аравлал 10連譜
арвал 十重奏;デクテット
арван гурвац 13度音程
арван зургаат эгшиг 十六分音符
арван нэгц 11度音程
арван хоёрц 12度音程
арван хоёрын журам 十二音技法
арван хоёр эгшиглэн 半音階主義
арван хоёр эгшигт 半音階の~;半音階的な
~ийн бүтэн шат 全音階的半音
~ийн журам 半音階システム
~ийн хагас шат 半音階的半音【歴】
~ийн цуваа 半音階的音階;クロマティック・スケール
арга эгшиг 長調(J.バドラーの用語)
аргил バス;バス声部;低音
~ын түлхүүр バス記号;へ音記号;低音部記号
ерөнхий ~ 通奏低音;バッソ・コンティヌオ;ゲネラル・バス
тоо бичигт ~ 数字付き低音
ардын аман зохиол フォークロア;民間口承文芸
ардын дуу 民謡
Ардын Жүжигчин 人民芸術家(【略】АЖ)
ардын хөгжим 民俗音楽、民俗楽器
~ийн билиг 音楽民族学
~ийн билиг зүй フォークロア研究(における音楽分野研究)
ари (オペラの)アリア《露》 →үглэл дуу
ахмад хийл【器】コントラバス
ая :
1、曲全体のメロディー;旋律
2、(口語で)曲
~ зүй 旋律学;旋律的特徴
аяархан (音量の)ピアノ;弱く
аяг 動機;モチーフ
оноот ~ ライト・モチーフ;示導動機
аяж民族音楽における典型的な旋律的言い回し。広義にはあらゆる旋律的言い回し、抑揚を指す。古代ロシア歌唱芸術における、反復される独特な旋律的・リズム的節回しを指すпопевка《露》の訳語。
аяз 小曲;ピース
аялга イントネーション;抑揚
аялгас メロス。歌、旋律の要素。音楽における旋律的本質。
аялгуу 旋律;メロディー;音調;調子
~ны байрлал 旋律的配置
~ны нугалаа 旋律装飾
~ны оргил 旋律の頂点
~т жүжиг メロドラマ;付随音楽のついた劇
~т хөг-эгшиглэгээ 旋律的調性
аялгуучилсан бага хөг 旋律的短音階
аялгуучилсан их хөг 旋律的長音階

Б
бага хөг 短調;短音階
~ийн гурвал эгшиг 短三和音
~ийн долооц хам эгшиг 短7の和音
~ийн цуваа 短音階
~ийн эгшиглэгээ 短調の旋律・旋法
язгуурын ~ 自然的短音階
багасгал 減~;ディミニッシュ
багасгасан гурвал эгшиг 減三和音
багасгасан долооц хам эгшиг 減7の和音
багасгасан зай 減音程
багц ターン、回音
багцлал ターンの配置
бадагт 番;一筋(詩詞の一節)
~ хэлбэр リート[歌曲]形式
бадралт хуур【器】オルガン
бадрангуй アパッショナート
бадрангуй арга ロマン主義
байгууламж 1、音律;調律法
      2、ピッチ;音程
балалайк【器】バラライカ《露》
баргил バリトン(の)
~ бүрээ【器】 バリトン(サクソルン族の金管楽器)
~ хоолой バリトン(声部);男性の声域
барилжуулга 様式化
бартокийн тэнхлэгийн журам バルトークの黄金比作曲法
баян хуур【器】ロシア式クロマティック・アコーディオン
баясуулах хөгжим ディヴェルティスメント;喜遊曲
биба【器】琵琶 (пипа)
билиг эгшиг 短調(J.バドラーの用語)
бичил ちっぽけな;微小な
~ зай 微分音程
~ шатны журам 微分音階システム;四分音階
бишгүүр【器】ビシグール。現在はチャルメラ様の楽器を指す。元は横笛の意味であったがそちらはлимбэの語に取って代わられた。
ардын[монгол] ~ アルディーン[モンゴル]・ビシグール。演奏の表現力を広げるためシングルリードに改良されたビシグール。
баяжуулсан[баялаг] ~ バヤジョールサン[バヤラグ]・ビシグール;キー付チャルメラ。チベット仏教寺院で用いられていたビシグール(チベット語ではギャリン (rgya gling))を改良したもの。
их ~ イフ・ビシグール。ファゴット型の改良ビシグール。
богино дуу【伝】ボギン・ドー。モンゴル民謡の一形式。拍節的なリズムで歌われる。馬頭琴やヨーチン、器楽合奏が伴奏することがある。
бодрол дуу (オペラなどの)アリア;(ари)
боловсруулалт (楽曲の)展開部
босоо 縦の;垂直線;垂直音程
~ чиглэлийн идэвхт харалдаа зохиомж 垂直的展開対位法
босоо ятга【器】竪琴;ハープ
бөгтөр жимбүүр【器】イングリッシュ・ホルン;コーラングレ
бөлөг 部;幕。 нэгдүгээр ~ 第1幕
бөмбөр【器】小太鼓;スネア・ドラム;サイド・ドラム
(бүрээний) бугалга (金管楽器などの)朝顔;ベル
бурзан【器】(管楽器の)マウスピース
бүдүүн (音、声が)低い
~ дуу 低い声[音]
бүжиг 踊り
бүжгийн хөгжим 舞踊音楽
~ийн жүжиг 舞踊劇;バレエ
бүжгэн жүжиг 舞踊劇;バレエ
бүлүүр(金管楽器の)ピストン
бүлэг 幕。нэгдүгээр ~ 第一幕
бүрдмэл зай 複合音程
бүрэн нугалбар 全休止
бүрээ【器】ラッパ
бүтэн шат 全音;全音程
~ат эгшиглэгээ 全音音階による旋法
~ат эгшигийн цуваа 全音音階
бүтэн эгшиг 全音符
бүтэн зогсоц 全休符
бүтээл 作品
бүүвэй ブーウェイ。子供をあやす時にかける言葉。(бумбалаа, бүү-ай)
~н дуу 子守唄
бүхэл задалгаа 総合分析;全体分析
бэлгэдэх арга シンボリズム;象徴主義
бэнсэн үлгэр【伝】ベンセン・ウリゲル《中》。『三国志』や『西遊記』などの翻訳物を、台本を見ながら、四胡や馬頭琴に合わせて弾き語る。
бэсрэг зөрчилт хэлбэр ソナチネ
бэсрэг хөөцөл フゲッタ;小フーガ
бэсрэг яруу зохиол 小交響曲;シンフォニエッタ
бялар:【器】
1、ビャラル;哨吶
2、クラリネット
аргил ~ バス・クラリネット
эрдүү ~ バセット・ホルン

В
вальс ワルツ;円舞曲《露》→эргэнцэх бүжиг
венийн сонгодог дэг ウィーン楽派
венийн шинэ дэг 新ウィーン楽派

Г
галбир 音型;フィギュア
галбиршил フィギュレーション
гажил (声部の)対斜
ганц эгшиглэн モノフォニー;単旋律
гигэлгэн[гунил] аяз エレジー;悲歌
гитар【器】ギター《露》
гишгүүр【器】(ピアノなどの)ペダル
солгой ~ ソフト・ペダル
гишгүүрдэл ペダリング;ペダル用法
гол хөг-эгшиглэгээ 主調
гол хувь 第1主題;主要楽節
гоцлол ソロ;独奏
гоцлооч 独奏(唱)者;ソリスト
гоцолбор 協奏曲;コンチェルト→концерт
төгөлдөр хуур, симфони найрал хөгжимд зориулсан ~ ピアノとオーケストラのための協奏曲
гулсаа グリッサンド
гуравлал 3連符
гуравц 3度
бага хөгийн ~ 短3度
гурамсан 三重の
~ харалдаа зохиомж 三重対位法
~ хөөцөл 三重フーガ
гурвал トリオ、三重奏曲
~ эгшиг 3度音程;3度の和音
гурван хэсэгт хэлбэр 三部形式
бэрх ~ 複合三部形式
гурван шат 三全音;トライトーン
гурвац 3度
~, дөрвөц хам эгшиг 七の和音の第2転回形;三四の和音
~ын эгшиг 第3度音
гучин хоёрт эгшиг 三十二分音符
гэрэлтэх хөгжим 光と音楽とのコラボレーションによる芸術のこと。

Д
давалгаалах хөдөлгөөн 波状の動き
давтаал リフレイン
давтал (音楽形式における)再現部
тонгоруу ~ 鏡像反復
давтан тонших (楽句を)繰り返す
давтах бөлөг(ソナタ形式の)反復;繰り返し
давтах дахил オスティナート;執拗反復
давтлагаリハーサル;稽古
давхарлах[хослох] 重複する
давхац хөг【響】上音;部分音
дагал カノン
хос ~ 二重カノン
цаглашгүй ~ 無限カノン
дагнамал төрх モノディ;モノディ様式
дагнамал эгшиглэн 単旋律曲;モノディ(レチタール・カンタンド様式の独唱または少人数の重唱歌曲)
дагшаа жүжиг ミュージカル
дагшаа жүжиглэн バラエティーショー、寄席演芸
дагшаа үзүүлбэр ミュージック・ホール(娯楽場)
дайвар хоолой 第2声部
далд хоолой 隠伏声部
дамар【器】ダマル。胴が人間の頭蓋骨でできた小太鼓。チベット仏教寺院で用いる。
дан сэдвийн журам 単一主題;単一主題法
дан хөгжим 器楽;特に器楽独奏のこと
дарамж【器】 クラヴィーア
дарал(т)【器】(木管楽器の)キー;鍵;(金管楽器の)ヴァルヴ
даруул【器】 鍵盤
дахихын тэмдэг リピート;反復;反復記号
до эгшиг ドの音
догол хэмнэл シンコペーション
долоол 七重奏
долоолол 7連符
долоон эгшигт 全音階;ダイアトニック
~ийн бүтэн шат 七音音階の全音
~ийн журам 全音階主義
~ийн зай 7音程
~ийн хагас шат 7音音階の半音
~ийн цуваа ダイアトニックの音階
~ийн эгнээ ダイアトニックのスケール
долооц 7度
~ хам эгшиг 7度の和音
их ~ хам эгшиг 長7の和音
долуул七重奏
доод ахмад наймц 下2点音
доошлуулга ♭(フラット)
~т хөг-эгшиглэгээ フラット系の調性
хос ~ ダブルフラット
дохио [дуудлага] ファンファーレ
дөлгөн аяз[дуу] 舟歌;バルカローレ
дөлгөн бүжиг ガヴォット(古典舞曲);ガボット
дөлгөөвтөр бүжиг ボレロ
дөмөлзөх бүжиг ファランドール(фарандол)
дөрвөн өрөг テトラコード(4音セット)
дээд ~ 上方のテトラコード
дөрвөн чихтэй[утаст] хуур【器】四胡
дөрвүүл 四重奏、カルテット
дөрвлөл 4連符
дөрвөт эгшиг 四分音符
дөрөмсөн харалдаа зохиомж 四重対位法
дөрвөц 4度
дөрвөц, зургаац хам эгшиг 三和音の第2転回形;四六の和音
дунд хоолой 中声部
дундад эртний эгшиглэгээ 中世旋法
дундаж өрөг 中音
дээд ~ 上中音(音階の第3音)
дурдхал хөгжим レミニサンス
дуржигнуулга トレモロ
дуу 歌;声;音
~чин 歌手
~ бичлэг 録音
~ бүдүүрэх 音程を下げる
~ хөгжим (歌と器楽を含む)音楽
~ хураагуур 録音機;テープレコーダー
нийтийн ~ 歌謡曲;大衆歌
хүүхдийн ~ 童謡
дуударам【器】ドーダラム;九音鑼;雲鑼(打楽器)
дуулаач 声楽家
дуулал 声楽作品;賛歌。時に合唱、カンタータなど大規模形式のものを含む。
төрийн ~ 国歌
ялгуусан ~ オラトリオ
дууламж 歌唱法
дуулах 歌う
~ хөгжим 声楽
~ хөгжимдөх урлаг 音楽芸術
дуулбар ヴォカリーズ;母音唱法
дуулдахуй 音響学;音響効果
барилгын ~ 建築音響学
дууль バラード;譚詩
дуураймал хөгжим ミュージック・コンクレート
дууриал 模倣
дуурь オペラ;歌劇
дуурийн бүтээл オペラ(作品)
~ийн театр 歌劇場;オペラ劇場
дуулин ~ バラード・オペラ
их ~ グランド・オペラ
наргиант ~ オペレッタ;喜歌劇
төлөв ~ オペラ・セリア
уянгын ~ 叙情オペラ
хошин ~ コミック・オペラ
шог ~ オペラ・ブッファ
дуурьсал 楽音を出すプロセス
дуусгавар :
1、カデンツァ
2、エピローグ
~ хөгжим ポストリュード;後奏曲
бүрэн төгс ~ 完全終止
бүрэн төгс бус ~ 不完全終止
дутуу ~ 中間カデンツァ
дэвсгэр хөг (J.バドラーの用語)調性;調;キー
дэвхрэх бүжиг ゴパック;ゴパーク(гопак)
дэвхчих бүжиг サルタレロ(сальтарелла)
дэг 学派;楽派
венийн сонгодог ~ ウィーン楽派
венийн шинэ ~ 新ウィーン楽派
дэд гурвал эгшгүүд 副三和音
дэд сэдэв 副主題
дэд хөг-эгшиглэгээ 副次調
дэд хувь (ソナタ形式の)第2主題
дэд эгшиг 補助音;刺繍音(非和声音の一つ);隣接音
дээшилсэн өрөг 上への移調
дээшлүүлэг シャープ;♯;嬰
~т хөг-эгшиглэгээ シャープ系の調
хос ~ ダブルシャープ
最終更新:2012年09月09日 08:32